Tiêu chuẩn ESG là gì? Vì sao doanh nghiệp cần đầu tư vào ESG

Tiêu chuẩn ESG đang trở thành thước đo quan trọng để đánh giá mức độ phát triển bền vững của doanh nghiệp trong mắt nhà đầu tư và đối tác. Khi người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến yếu tố môi trường, xã hội và quản trị, doanh nghiệp cần chủ động áp dụng ESG để nâng cao uy tín và khả năng cạnh tranh. Việc tuân thủ tiêu chuẩn ESG không chỉ giúp giảm thiểu rủi ro mà còn mở ra cơ hội tiếp cận các nguồn vốn xanh và thị trường quốc tế.

I. Tiêu chuẩn ESG là gì?

Tiêu chuẩn ESG là bộ chỉ số dùng để đánh giá hoạt động phát triển bền vững của doanh nghiệp, dựa trên ba yếu tố chính: môi trường (Environment), xã hội (Social) và quản trị doanh nghiệp (Governance). ESG giúp doanh nghiệp xác định rủi ro, cơ hội và đo lường tác động khi tích hợp các yếu tố này vào chiến lược vận hành. Điểm ESG càng cao chứng tỏ doanh nghiệp thực hiện tốt trách nhiệm với môi trường, cộng đồng và quản trị nội bộ.

Tiêu chuẩn ESG được xây dựng từ các quy định pháp lý quốc tế, luật địa phương và thỏa thuận toàn cầu. Để đáp ứng ESG, doanh nghiệp cần đảm bảo ba trụ cột chính kèm theo nhiều tiêu chí cụ thể liên quan đến phát thải, phúc lợi xã hội và minh bạch quản trị. Khái niệm ESG bắt nguồn từ CSR (trách nhiệm xã hội doanh nghiệp) vào những năm 1950, và được Liên Hợp Quốc chính thức nêu rõ trong báo cáo Who Cares Wins năm 2004.

II. Các thành phần chính của tiêu chuẩn ESG

Các thành phần của tiêu chuẩn ESG được chia thành ba trụ cột chính: môi trường, xã hội và quản trị. Mỗi trụ cột phản ánh một khía cạnh quan trọng trong chiến lược phát triển bền vững của doanh nghiệp.

1. Environmental (Yếu tố môi trường)

E - Environmental (Môi trường) là một trong ba trụ cột chính của tiêu chuẩn ESG, phản ánh mức độ doanh nghiệp tác động đến môi trường tự nhiên trong quá trình sản xuất và vận hành. Để đáp ứng tiêu chuẩn này, doanh nghiệp cần chú trọng đến các yếu tố sau:

Biến đổi khí hậu

Doanh nghiệp phải nhận diện và kiểm soát tác động của mình đến khí hậu, đặc biệt là lượng khí thải nhà kính. Tại Việt Nam, chính phủ đã cam kết giảm 43,5% tổng phát thải quốc gia vào năm 2030 và đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Những cam kết này tạo cơ sở rõ ràng để doanh nghiệp hướng đến phát triển bền vững.

Sử dụng năng lượng

Tiêu chuẩn ESG khuyến khích doanh nghiệp sử dụng năng lượng một cách tiết kiệm và ưu tiên nguồn năng lượng tái tạo như điện mặt trời và gió. Việc chuyển đổi sang năng lượng sạch không chỉ giảm phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch mà còn tối ưu chi phí vận hành lâu dài.

Khai thác tài nguyên thiên nhiên

Doanh nghiệp cần đảm bảo việc sử dụng đất, nước, không khí và khoáng sản có giấy phép hợp lệ và tuân thủ quy định bảo vệ môi trường. Ngoài ra, việc phục hồi tài nguyên đã sử dụng hoặc đầu tư vào công nghệ thân thiện để tái tạo tài nguyên cũng là điểm cộng trong đánh giá ESG.

Quản lý chất thải và tái chế

Việc phân loại, lưu trữ và xử lý chất thải cần được thực hiện đúng quy định nhằm hạn chế ô nhiễm. Các doanh nghiệp có thể áp dụng công nghệ tái chế hoặc hợp tác với bên thứ ba để giảm lượng rác thải ra môi trường và tận dụng tối đa nguyên liệu.

Cơ hội từ môi trường

Các hoạt động như phát triển công trình xanh, năng lượng tái tạo, kinh tế tuần hoàn hay đền bù carbon không chỉ giúp doanh nghiệp cải thiện điểm ESG mà còn mở ra nhiều cơ hội kinh doanh mới trong lĩnh vực bền vững.

2. Social (Yếu tố xã hội)

Khía cạnh thứ hai trong ESG là S - Social, tập trung đánh giá mối quan hệ doanh nghiệp với khách hàng, đối tác và điều kiện làm việc của nhân viên theo luật Lao động Việt Nam.

Quyền riêng tư và bảo mật

Doanh nghiệp phải thu thập và sử dụng dữ liệu cá nhân có sự đồng thuận, không được tiết lộ thông tin và cần đảm bảo các biện pháp bảo vệ dữ liệu theo Bộ luật Dân sự, An ninh mạng, Công nghệ thông tin.

Đa dạng, công bằng và hòa nhập

Luật Lao động cấm phân biệt đối xử về giới tính, chủng tộc, tôn giáo hay tầng lớp xã hội. Nam nữ phải được đối xử công bằng về công việc, cơ hội thăng tiến và lương thưởng. Doanh nghiệp cần xây dựng môi trường làm việc không phân biệt và khuyến khích sự đa dạng.

Môi trường làm việc an toàn

Doanh nghiệp phải đảm bảo an toàn lao động, sức khỏe nhân viên, tuyệt đối không ép buộc lao động, ngược đãi hay quấy rối. Tuân thủ quy định sử dụng lao động dưới 18 tuổi và thực hiện đúng giờ giấc, tính chất công việc theo luật.

Điều kiện làm việc

ESG xem xét mức lương, giờ làm việc, khám sức khỏe và chính sách bảo hiểm theo quy định pháp luật. Điều kiện làm việc tốt góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống và sự hài lòng của nhân viên.

Đầu tư cộng đồng

Doanh nghiệp tích cực tham gia các hoạt động xã hội, góp phần cải thiện cuộc sống cộng đồng và nâng cao hình ảnh trong mắt khách hàng, đối tác. Điều này tạo môi trường làm việc có trách nhiệm, giúp nhân viên phát triển và gắn kết hơn với tổ chức.

3. Governance (Yếu tố quản trị)

Khía cạnh cuối cùng của ESG là G - Governance, tập trung vào việc đảm bảo hoạt động tổ chức hiệu quả, minh bạch, tuân thủ pháp luật và đạo đức kinh doanh.

Cơ cấu quản trị doanh nghiệp

Doanh nghiệp cần thiết lập một cơ cấu quản trị rõ ràng, bao gồm hội đồng quản trị độc lập và các chính sách giám sát hiệu quả. Việc phân định trách nhiệm giữa các phòng ban và lãnh đạo giúp đảm bảo ra quyết định công bằng, tránh xung đột lợi ích và nâng cao hiệu quả điều hành.

Minh bạch và công khai thông tin

Doanh nghiệp phải công khai thông tin tài chính, chiến lược và các hoạt động quản trị một cách trung thực, kịp thời. Điều này không chỉ đáp ứng yêu cầu pháp lý mà còn xây dựng lòng tin từ cổ đông, khách hàng và đối tác, đồng thời giảm thiểu rủi ro liên quan đến thông tin sai lệch.

Tuân thủ pháp luật và đạo đức kinh doanh

Việc tuân thủ các quy định pháp luật, chống tham nhũng và duy trì các chuẩn mực đạo đức trong kinh doanh là yếu tố cốt lõi. Doanh nghiệp cần triển khai các quy tắc ứng xử rõ ràng và cơ chế kiểm soát nội bộ để ngăn ngừa vi phạm, từ đó củng cố uy tín và vị thế trên thị trường.

Quản lý rủi ro

Doanh nghiệp cần xây dựng hệ thống quản lý rủi ro toàn diện, bao gồm rủi ro tài chính, vận hành và danh tiếng. Việc đánh giá và kiểm soát rủi ro định kỳ giúp doanh nghiệp ứng phó hiệu quả với các biến động, đảm bảo sự ổn định và phát triển lâu dài.

Quan hệ với các bên liên quan

Doanh nghiệp cần duy trì mối quan hệ tích cực với cổ đông, nhân viên, khách hàng và cộng đồng. Việc lắng nghe ý kiến và giải quyết các mối quan ngại một cách công bằng không chỉ nâng cao hình ảnh doanh nghiệp mà còn tạo nền tảng cho sự phát triển bền vững.

>> Có thể bạn quan tâm: Quy trình quản lý kho hàng hiệu quả cho doanh nghiệp

III. Vì sao đầu tư vào ESG lại quan trọng

Tiêu chuẩn ESG ngày càng trở thành yếu tố cốt lõi trong chiến lược phát triển của các doanh nghiệp hiện đại. Việc tích hợp ESG không chỉ thể hiện trách nhiệm xã hội mà còn mang lại nhiều lợi ích chiến lược, giúp doanh nghiệp phát triển bền vững và củng cố vị thế trên thị trường.

Thúc đẩy đầu tư bền vững

Doanh nghiệp áp dụng tiêu chuẩn ESG có khả năng thu hút các nhà đầu tư dài hạn, đặc biệt là những quỹ đầu tư ưu tiên các dự án bền vững. Các nghiên cứu chỉ ra rằng doanh nghiệp tuân thủ ESG thường đạt hiệu quả tài chính tốt hơn nhờ tối ưu hóa quy trình vận hành, giảm chi phí năng lượng và nâng cao uy tín. Điều này giúp doanh nghiệp không chỉ đảm bảo lợi nhuận ổn định mà còn gia tăng giá trị cổ phiếu trong dài hạn.

Kiểm soát rủi ro hiệu quả

Việc tuân thủ tiêu chuẩn ESG giúp doanh nghiệp nhận diện và quản lý các rủi ro liên quan đến môi trường, xã hội và quản trị. Ví dụ, việc giảm thiểu khí thải nhà kính hoặc đảm bảo tuân thủ pháp luật giúp doanh nghiệp tránh được các khoản phạt hoặc tổn thất danh tiếng. Một hệ thống quản trị minh bạch và hiệu quả cũng hỗ trợ doanh nghiệp ứng phó kịp thời với các biến động thị trường, từ đó duy trì sự ổn định trong hoạt động.

Tiếp cận nguồn vốn đầu tư bền vững

Các tổ chức tài chính và quỹ đầu tư ngày càng ưu tiên rót vốn vào các doanh nghiệp có cam kết mạnh mẽ về ESG. Doanh nghiệp đáp ứng các tiêu chí này thường dễ dàng tiếp cận các khoản vay ưu đãi hoặc vốn từ các quỹ đầu tư xanh. Điều này không chỉ giảm chi phí vốn mà còn mở ra cơ hội mở rộng quy mô hoạt động mà không gây áp lực tài chính.

Nâng cao giá trị thương hiệu

Việc cam kết với các giá trị ESG giúp doanh nghiệp xây dựng hình ảnh tích cực, minh bạch và có trách nhiệm trong mắt khách hàng, đối tác và cộng đồng. Một thương hiệu gắn liền với các hoạt động bảo vệ môi trường, hỗ trợ cộng đồng hoặc quản trị công bằng sẽ thu hút lòng trung thành của khách hàng và tạo lợi thế cạnh tranh trên thị trường.

Mở rộng khả năng tiếp cận thị trường

Doanh nghiệp tuân thủ ESG có thể dễ dàng đáp ứng các yêu cầu khắt khe từ các thị trường quốc tế, đặc biệt là ở các quốc gia phát triển nơi tiêu chuẩn bền vững được đặt lên hàng đầu. Việc áp dụng các tiêu chí ESG cũng giúp doanh nghiệp xây dựng quan hệ đối tác với các công ty toàn cầu, từ đó mở rộng cơ hội kinh doanh và thâm nhập vào các thị trường mới.

Tăng cường đóng góp cho xã hội và môi trường

ESG khuyến khích doanh nghiệp tham gia vào các hoạt động như giảm phát thải, cải thiện điều kiện làm việc cho nhân viên hoặc hỗ trợ cộng đồng địa phương. Những nỗ lực này không chỉ mang lại lợi ích thiết thực cho xã hội và môi trường mà còn giúp doanh nghiệp xây dựng mối quan hệ bền chặt với các bên liên quan, từ đó tạo ra giá trị chung lâu dài.

IV. Các thách thức khi thực hiện ESG

Việc tích hợp tiêu chuẩn ESG vào hoạt động của doanh nghiệp mang lại nhiều lợi ích chiến lược, nhưng đồng thời cũng đặt ra không ít thách thức. Các doanh nghiệp cần nhận diện và vượt qua những trở ngại này để đảm bảo quá trình áp dụng ESG diễn ra hiệu quả và bền vững.

Chi phí đầu tư ban đầu đáng kể

Việc chuyển đổi sang các quy trình và công nghệ bền vững thường yêu cầu doanh nghiệp đầu tư một khoản vốn lớn ban đầu. Ví dụ, việc triển khai các hệ thống năng lượng tái tạo, nâng cấp cơ sở hạ tầng hoặc áp dụng công nghệ giảm phát thải đòi hỏi nguồn tài chính đáng kể. Điều này có thể tạo áp lực tài chính, đặc biệt đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, khiến họ phải cân nhắc kỹ lưỡng giữa lợi ích dài hạn và chi phí ngắn hạn.

Độ phức tạp trong thu thập và đo lường dữ liệu ESG

Việc thu thập, theo dõi và đo lường các chỉ số ESG một cách chính xác và toàn diện là một quá trình phức tạp. Doanh nghiệp phải đối mặt với thách thức trong việc thu thập dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau, đảm bảo tính nhất quán và đáng tin cậy của thông tin. Ngoài ra, việc phân tích và báo cáo các chỉ số này đòi hỏi đội ngũ nhân sự có chuyên môn cao cũng như các công cụ công nghệ phù hợp, điều này có thể làm tăng chi phí và kéo dài thời gian triển khai.

Thiếu sự thống nhất trong các tiêu chuẩn và quy định ESG

Mặc dù các khung báo cáo ESG như GRI, SASB hay TCFD ngày càng phổ biến, nhưng sự thiếu thống nhất giữa các tiêu chuẩn này gây khó khăn cho doanh nghiệp trong việc lựa chọn và áp dụng. Mỗi khung tiêu chuẩn có thể yêu cầu các chỉ số và phương pháp báo cáo khác nhau, dẫn đến sự phức tạp trong việc so sánh hiệu quả ESG giữa các doanh nghiệp hoặc tuân thủ các yêu cầu từ các bên liên quan. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp phải đầu tư thời gian và nguồn lực để điều chỉnh chiến lược phù hợp.

Khó khăn trong thay đổi văn hóa doanh nghiệp

Việc tích hợp ESG vào văn hóa và hoạt động hàng ngày của doanh nghiệp đòi hỏi sự thay đổi toàn diện từ lãnh đạo đến nhân viên. Doanh nghiệp cần xây dựng nhận thức và cam kết mạnh mẽ từ mọi cấp độ trong tổ chức, điều này có thể gặp trở ngại nếu nhân viên hoặc lãnh đạo chưa hiểu rõ giá trị của ESG hoặc không sẵn sàng thay đổi cách làm việc truyền thống. Quá trình này đòi hỏi các chương trình đào tạo, truyền thông nội bộ và sự lãnh đạo quyết đoán để thúc đẩy sự thay đổi bền vững.

V. 7 bước triển khai ESG cho doanh nghiệp

Để tích hợp tiêu chuẩn ESG (Môi trường, Xã hội, Quản trị) vào hoạt động kinh doanh một cách hiệu quả, doanh nghiệp cần thực hiện các bước sau đây. Mỗi bước được thiết kế để đảm bảo tính chuyên nghiệp, nhất quán và phù hợp với mục tiêu phát triển bền vững.

Bước 1: Đảm bảo sự cam kết từ mọi cấp độ trong tổ chức

Doanh nghiệp cần xây dựng sự đồng thuận từ lãnh đạo cấp cao đến nhân viên về tầm quan trọng của ESG. Lãnh đạo đóng vai trò then chốt trong việc truyền cảm hứng và định hướng, do đó doanh nghiệp cần tổ chức các buổi truyền thông để giải thích rõ ý nghĩa và lợi ích của ESG, như cải thiện hiệu quả kinh doanh và nâng cao uy tín. Sự đồng lòng từ toàn tổ chức tạo nền tảng vững chắc để triển khai chiến lược ESG thành công.

Bước 2: Lựa chọn khung báo cáo ESG phù hợp

Doanh nghiệp cần chọn khung ESG phù hợp với lĩnh vực hoạt động, chẳng hạn như GRI Standards, SASB Standards hoặc TCFD, để đánh giá rủi ro và báo cáo tiến độ ESG tới các bên liên quan. Việc hợp tác với các đơn vị tư vấn chuyên nghiệp có thể giúp doanh nghiệp xác định khung phù hợp, đảm bảo tính minh bạch và tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế.

Bước 3: Đánh giá hiện trạng ESG của doanh nghiệp

Doanh nghiệp cần thu thập và phân tích dữ liệu liên quan đến các khía cạnh ESG dựa trên các tiêu chuẩn quốc tế như GRI, SASB hoặc GHG Protocol. Quá trình này giúp xác định mức độ tuân thủ hiện tại và các điểm cần cải thiện. Các giải pháp công nghệ như VertZéro của FPT IS có thể hỗ trợ số hóa quy trình thu thập dữ liệu, tính toán khí thải và lập báo cáo, đảm bảo hòa nhập với xu hướng kinh doanh xanh toàn cầu.

Bước 4: Xác định và đánh giá các cơ hội cải thiện ESG

Doanh nghiệp cần phân tích mức độ quan trọng của các cơ hội cải thiện ESG đối với hoạt động kinh doanh và các bên liên quan thông qua việc xây dựng ma trận tính trọng yếu. Ma trận này cung cấp cái nhìn trực quan để ưu tiên các sáng kiến, giúp doanh nghiệp đưa ra quyết định phù hợp dựa trên ngân sách và nguồn lực hiện có.

Bước 5: Đặt mục tiêu ESG cụ thể và khả thi

Doanh nghiệp cần thiết lập các mục tiêu ESG theo mô hình SMART (cụ thể, đo lường được, khả thi, liên quan và có thời hạn) để định hướng hoạt động. Đồng thời, việc xây dựng tầm nhìn ESG dài hạn giúp doanh nghiệp duy trì sự tập trung và nhất quán, tạo ra giá trị bền vững cho cả tổ chức và cộng đồng.

Bước 6: Xây dựng kế hoạch chiến lược chi tiết

Doanh nghiệp cần xác định các sáng kiến cụ thể, phân bổ trách nhiệm và nguồn lực rõ ràng cho từng hoạt động ESG. Kế hoạch chiến lược cần bao gồm thời gian thực hiện và ngân sách dự kiến để đảm bảo triển khai đúng tiến độ, tối ưu hóa hiệu quả và tránh lãng phí nguồn lực.

Bước 7: Triển khai, theo dõi và cải tiến chiến lược ESG

Doanh nghiệp cần triển khai các sáng kiến ESG theo kế hoạch và theo dõi tiến độ thông qua việc thu thập dữ liệu định kỳ. Các báo cáo hiệu quả cần được công bố minh bạch để thể hiện cam kết với các bên liên quan. Đồng thời, doanh nghiệp cần định kỳ đánh giá chiến lược ESG, xác định các điểm cần cải thiện và điều chỉnh kế hoạch để phù hợp với những thay đổi trong môi trường kinh doanh hoặc yêu cầu từ các bên liên quan.

VI. Lời kết

Việc áp dụng tiêu chuẩn ESG không chỉ là một lựa chọn mang tính đạo đức mà đang trở thành yếu tố cốt lõi trong chiến lược phát triển bền vững của doanh nghiệp hiện đại. Doanh nghiệp nào hiểu đúng và hành động sớm theo các tiêu chuẩn ESG sẽ có lợi thế cạnh tranh vượt trội, gia tăng niềm tin từ nhà đầu tư, đối tác và người tiêu dùng. Đây chính là thời điểm để các tổ chức tái định hình tư duy quản trị, hướng tới một mô hình tăng trưởng có trách nhiệm, minh bạch và bền vững hơn.

Nếu bạn đang tìm kiếm giải pháp bảo vệ hàng hóa tiêu chuẩn ESG, hãy tham khảo website: daravin.vn