Hướng dẫn ràng hàng trên nóc xe ô tô đúng cách và an toàn

Khi đi du lịch, dã ngoại hoặc chở theo hành lý cồng kềnh, nhiều người thường tận dụng không gian nóc xe để đặt đồ. Đây là giải pháp tiện lợi giúp tối ưu khoang cốp, đặc biệt khi phải mang theo những vật dụng lớn như lều trại, vali, thùng đồ hoặc thậm chí xe đạp

Tuy nhiên, đặt hàng lên nóc xe không đơn giản chỉ là để đồ lên và buộc dây. Nếu thực hiện sai, hàng hóa có thể rung lắc, lỏng hoặc rơi xuống đường, gây nguy hiểm cho chính bạn và các phương tiện khác. Vì vậy, việc nắm vững kỹ thuật ràng hàng và tuân thủ các quy định pháp luật là vô cùng cần thiết.

Ràng hàng trên nóc xe đúng cách giúp hành lý cố định chắc chắn và đảm bảo an toàn trong suốt chuyến đi

Bài viết này hướng dẫn chi tiết từng bước, từ việc chuẩn bị dụng cụ, sắp xếp hàng hóa, buộc dây, kiểm tra an toàn cho đến những lưu ý khi di chuyển, giúp bạn tự tin chở hàng trên nóc xe một cách an toàn và hiệu quả.

I. Quy định pháp luật khi chở hàng trên nóc xe ô tô

Trước khi ràng hàng, bạn cần hiểu rõ các quy định pháp luật để tránh vi phạm và đảm bảo an toàn. Chở hàng trên nóc xe là hợp pháp, nhưng phải tuân thủ các quy định về kích thước, tải trọng và an toàn theo Nghị định 100/2019. Các quy định cơ bản bao gồm:

Về kích thước:

• Hàng hóa không được nhô ra quá 50 cm trước hoặc sau xe tính từ cản xe.
• Hai bên thân xe, hàng không được lấn quá 20 cm mỗi bên.
• Chiều cao tổng thể: Với xe con hoặc xe chở khách tối đa 3,8m, xe tải tối đa 4m.

Về tải trọng:

• Tổng trọng lượng xe và hàng hóa không vượt quá giới hạn đăng kiểm.
• Với xe con, tải trọng nóc thường chỉ từ 40 - 100 kg, vì vậy chỉ cần vài vali lớn là gần chạm ngưỡng.

Yêu cầu về xếp hàng:

• Hàng hóa phải cố định chắc, không rung lắc và không cản tầm nhìn của người lái.
• Buộc hàng phải đảm bảo xe giữ cân bằng khi vào cua, phanh gấp hoặc chạy tốc độ cao.

Đăng kiểm giá nóc (baga):

• Không phải baga nào cũng được phép chở hàng. Nếu baga không nằm trong thiết kế đã được đăng kiểm, bạn sẽ bị coi là cải tạo xe trái phép.
• Hậu quả: Xe rớt đăng kiểm, bị yêu cầu tháo phụ kiện, không được phép chở hàng trên nóc dù tải trọng hợp lệ.
• Giải pháp: Sử dụng baga chính hãng hoặc loại có chứng nhận kỹ thuật rõ ràng.

Hình thức xử phạt khi vi phạm:

• Phạt tiền từ 2 - 3 triệu đồng nếu vượt chiều cao, 800.000 - 1.000.000 đồng nếu vượt chiều dài hoặc chiều rộng. Mức phạt tăng nếu vượt tải trọng lớn.
• Vi phạm nghiêm trọng có thể dẫn đến tước bằng lái 1 - 3 tháng hoặc bị trừ điểm.
• Hàng hóa buộc không chắc có thể rơi xuống đường, gây tai nạn cho chính bạn và các phương tiện khác.

Vi phạm quy định về kích thước, tải trọng và ràng buộc hàng hóa có thể bị phạt nặng, tước bằng lái và gây nguy hiểm cho giao thông

II. Chuẩn bị trước khi ràng hàng lên nóc xe

Khâu chuẩn bị ảnh hưởng trực tiếp đến độ an toàn của chuyến đi. Bạn cần nắm đúng tải trọng, đánh giá hàng và chọn đúng dụng cụ trước khi bắt đầu ràng.

Kiểm tra giới hạn tải trọng của nóc xe

• Xem trong sổ tay xe hoặc thông số của giá nóc để biết mức tải trọng tối đa.
• Công thức: Tải trọng cho phép = Trọng lượng hàng hóa + Trọng lượng baga/thùng (kg)
• Đa số xe du lịch hiện nay có tải trọng nóc từ 50 đến 75 kg. Nếu baga nặng 10 đến 15 kg, thì hàng chỉ nên xếp 35 đến 60 kg để không vượt mức giới hạn.
• Chở quá tải sẽ làm trọng tâm xe bị nâng cao, khiến xe khó vào cua và dễ mất ổn định.

Đánh giá và phân loại hàng trước khi đưa lên nóc

• Xác định món nặng nhất để đặt ở trung tâm nóc xe. Chênh lệch chỉ 5 đến 10 kg giữa hai bên cũng có thể khiến xe bị lệch khi chạy nhanh.
• Nên đóng gói đồ trong thùng hoặc túi gọn để dễ ràng và ít bị xê dịch.
• Với đồ dài như ván hoặc thang, kiểm tra xem chúng có vượt quá 10 đến 15 cm so với chiều dài xe hay không.
• Trải tấm lót chống trượt hoặc chăn mỏng trước khi đặt hàng lên, giúp tăng độ bám và tránh trầy sơn xe.

Chuẩn bị dụng cụ ràng buộc phù hợp

• Dây chằng khóa cam: phù hợp với hàng nhẹ và trung bình, lực siết vừa, dễ dùng cho người mới.
• Dây khóa tăng đơ: dùng cho hàng nặng cần siết chặt, chịu lực lớn từ 500 kg đến 5 tấn tùy loại dây.
• Lưới ràng: chỉ phủ bên ngoài để giữ các vật nhỏ không bị bay hoặc rơi.
• Không dùng dây thun vì độ đàn hồi cao, dễ bật hoặc bung khi xe chạy trên 60 đến 80 km/h hoặc khi đi đường xóc.

Chuẩn bị dây chằng, dây tăng đơ và lưới ràng phù hợp để cố định hàng hóa an toàn

III. Kỹ thuật ràng hàng an toàn trên nóc xe ô tô

Quy trình dưới đây giúp hàng được cố định chắc chắn ngay cả khi phanh gấp hoặc chạy tốc độ cao.

Bước 1: Sắp xếp và đặt hàng đúng vị trí

• Đặt món nặng nhất ở giữa hai thanh ngang để giữ trọng tâm ổn định.
• Với đồ nhẹ hoặc cồng kềnh, phủ thêm bạt để giảm sức cản gió khi chạy trên 60 đến 80 km/h.
• Luôn dùng tấm lót chống trượt để tránh hàng di chuyển khi siết dây hoặc khi xe vào cua.

Bước 2: Siết dây ràng chính

• Dùng tối thiểu 2 dây ràng đặt song song và siết ngang qua kiện hàng.
• Luồn dây qua thanh ngang (crossbar) của baga vì đây là điểm chịu lực tốt nhất.
• Siết lực vừa phải đến khi thấy dây căng và kiện hàng lún xuống lớp lót khoảng 1 đến 2 cm, đảm bảo hàng không trượt.

Siết ít nhất 2 dây ràng ngang qua kiện hàng, buộc vào thanh ngang baga và siết vừa đủ để hàng cố định chắc chắn

Bước 3: Ràng chéo để chống trượt sang hai bên

• Dùng thêm 1 đến 2 dây để tạo hình chữ X trên kiện hàng. Cách này giúp hàng không trượt sang trái hoặc phải khi vào cua.
• Với vật dài như ván hoặc thang, cần thêm dây neo ở đầu và đuôi để chống lực gió nâng, nhất là khi xe chạy từ 70 đến 90 km/h.
• Dây thừa phải được buộc gọn đặt sát baga, tránh để dây bay gây tiếng ồn hoặc cuốn vào bánh xe.

Bước 4: Kiểm tra an toàn trước và trong hành trình

• Thử bằng cách lắc mạnh hàng. Nếu toàn bộ xe rung theo, tức là hàng đã được cố định tốt. Nếu hàng di chuyển quá 2 cm, cần siết lại.
• Sau 15 đến 30 phút đầu tiên, dừng xe kiểm tra lại độ căng dây vì hàng thường bị lún xuống làm dây chùng.

• Khi di chuyển, nên giảm tốc khi vào cua, giữ khoảng cách phanh xa hơn và luôn quan sát tiếng gió hoặc rung lắc bất thường.

IV. Những rủi ro khi chở hàng trên nóc xe và cách phòng tránh

Việc chở đồ trên nóc xe luôn tiềm ẩn một số rủi ro nhất định dù bạn đã ràng kỹ. Dưới đây là những rủi ro thường gặp và cách xử lý.

• Trọng tâm xe bị nâng cao: Hàng hóa đặt trên cao sẽ khiến trọng tâm xe nâng lên. Điều này làm xe dễ bị nghiêng và rung hơn khi chuyển hướng. Trong các trường hợp vào cua hoặc né chướng ngại vật, xe có thể bị mất cân bằng. Vì vậy, không nên chở hàng quá nặng trên nóc.
• Tăng lực cản gió và tiêu hao nhiên liệu: Càng nhiều đồ trên nóc, xe càng phải chống lại lực cản gió lớn hơn. Điều này làm xe tốn thêm nhiên liệu, đặc biệt khi chạy đường cao tốc. Người lái có thể cảm nhận rõ tiếng gió lớn hơn và xe kém ổn định ở tốc độ cao.
• Va chạm với trần hầm hoặc cây thấp: Nếu không tính toán chiều cao tổng thể của xe và hàng hóa, bạn rất dễ gặp tình huống không thể đi qua hầm, mái hiên, hoặc vướng cành cây. Đây là lỗi thường gặp ở những người lần đầu chở đồ trên nóc.
• Rơi hàng gây nguy hiểm cho xe phía sau: Nếu dây đai hoặc móc bị hỏng, hàng hóa có thể rơi xuống đường. Đây là tình huống nguy hiểm nhất vì có thể gây tai nạn dây chuyền. Chỉ cần một vali hoặc tấm ván rơi xuống đường khi xe chạy nhanh cũng đủ gây ra hậu quả nghiêm trọng.

V. Kinh nghiệm thực tế giúp ràng hàng chắc hơn

Dưới đây là những mẹo nhỏ được tổng hợp từ kinh nghiệm của nhiều người thường xuyên di chuyển với hàng hóa trên nóc xe.

• Kết hợp dây tăng đơ và lưới chằng: Dây tăng đơ giữ lực rất tốt nhưng không chặn được các món đồ nhỏ. Lưới chằng lại giữ được đồ nhỏ nhưng không chịu lực tốt bằng dây tăng đơ. Do đó, sự kết hợp giữa hai loại sẽ mang lại mức độ an toàn cao nhất.

Kết hợp dây tăng đơ và lưới chằng để vừa giữ chắc kiện hàng vừa bảo vệ các món nhỏ, tăng tối đa an toàn khi vận chuyển

• Sử dụng bạt hoặc túi bọc chống nước: Nếu chở quần áo, túi đồ mềm hoặc vali, bạn nên dùng bạt hoặc túi chống nước để bọc lại. Khi chạy tốc độ cao, bụi và mưa có thể làm hỏng đồ.
• Thử lái trước khi chính thức khởi hành: Sau khi ràng xong, bạn nên lái thử vòng quanh khu vực trong vài phút. Việc này giúp bạn kịp thời nhận ra các vấn đề như dây lỏng, tiếng gió quá lớn, xe bị lệch hướng hoặc khó kiểm soát.
• Ưu tiên sử dụng hàng chính hãng: Giá nóc, thùng nóc và dây đai kém chất lượng có thể hỏng bất cứ lúc nào. Các phụ kiện chính hãng hoặc của những thương hiệu uy tín luôn có kiểm định tải trọng rõ ràng, giúp bạn an tâm hơn khi sử dụng.

VI. Lời kết

Ràng hàng trên nóc xe ô tô là giải pháp tiện lợi và rất hiệu quả khi được thực hiện đúng kỹ thuật. Tuy nhiên, người lái cần hiểu rõ các quy định pháp luật, chuẩn bị đầy đủ dụng cụ và tuân thủ từng bước ràng buộc an toàn. Việc này không chỉ giúp bảo vệ hàng hóa mà còn đảm bảo an toàn cho bạn và những người tham gia giao thông khác.

Khi chở hàng trên nóc xe, hãy luôn chú ý kiểm tra lại kỹ càng, đặc biệt khi đi đường dài. Nếu bạn chưa quen, hãy bắt đầu với tải trọng nhỏ và thực hành nhiều lần để cảm nhận sự thay đổi của xe khi có hàng trên nóc.